Dạy trẻ nói "con không đồng ý", "con không thích" là cách thiết thực và quan trọng để giúp trẻ tự bảo vệ bản thân, biết nói lên cảm xúc và thiết lập ranh giới cá nhân một cách lành mạnh. Trẻ mầm non tuy còn nhỏ nhưng hoàn toàn có thể học cách từ chối khi không thoải mái, và điều này cần được hướng dẫn từ sớm, nhẹ nhàng, kiên trì.
🎯 Vì sao cần dạy trẻ biết nói "không đồng ý", "không thích"?
-
Giúp trẻ biết rằng ý kiến và cảm xúc của mình có giá trị, không ai được quyền ép buộc trẻ làm điều khiến trẻ không thoải mái.
-
Là một kỹ năng phòng tránh xâm hại và bắt nạt, nhất là trong môi trường mới như trường học, sân chơi.
-
Giúp trẻ phát triển sự tự tin, không rụt rè, không dễ bị lệ thuộc vào người khác.
-
Là nền tảng để trẻ học được khái niệm ranh giới cá nhân – điều rất quan trọng cho sự phát triển lành mạnh về tâm lý và các mối quan hệ sau này.
🧸 1. Cách dạy trẻ nói "con không đồng ý", "con không thích"
✅ Giải thích đơn giản, dễ hiểu:
-
Nói với trẻ:
“Khi con không thích ai đó làm gì với con, con có thể nói:
‘Con không thích điều đó’ hoặc ‘Con không đồng ý’.
Nói như vậy không hư đâu, mà là đang bảo vệ chính mình.”
✅ Dạy bằng tình huống cụ thể:
-
Ví dụ:
“Nếu bạn giành đồ chơi, con có thể nói: ‘Con đang chơi, bạn chờ lượt nhé!’”
“Nếu ai đó ôm hoặc đụng vào người mà con không thích, con hãy nói: ‘Con không thích, đừng làm vậy!’”
✅ Dạy trẻ nói với giọng rõ ràng và chắc chắn:
-
Không cần hét, nhưng cần dứt khoát để người khác biết trẻ nghiêm túc.
-
Cha mẹ có thể luyện với trẻ bằng câu hỏi – đáp ngắn:
“Nếu bạn đẩy con, con nói gì nào?”
“Con không đồng ý!”
🧩 2. Rèn kỹ năng từ chối qua trò chơi
🤝 3. Kết hợp dạy về cảm xúc và ranh giới
-
Hỏi con: “Khi con không thích điều gì đó, con thấy trong người thế nào?” → Dạy con nhận biết cảm xúc như: khó chịu, sợ, tức giận.
-
Giải thích rằng: “Cơ thể của con là của con. Không ai được phép chạm vào nếu con không đồng ý – kể cả người quen.”
🧠 4. Luôn tin tưởng và lắng nghe trẻ
-
Khi trẻ chia sẻ rằng “con không thích” ai đó hoặc việc gì đó, hãy nghiêm túc lắng nghe, không gạt đi bằng câu “con bé mà biết gì”.
-
Khi trẻ được cha mẹ lắng nghe và ủng hộ, trẻ sẽ mạnh dạn nói lên cảm xúc của mình nhiều hơn và biết tự tin bảo vệ bản thân.